2019 yılında Türkiye’de et fiyatları, hem üretici hem de tüketici tarafında geniş yankı uyandıran ekonomik ve tarımsal gelişmelerin etkisiyle belirgin bir değişim göstermiştir. Bu yazıda 2019 et fiyatlarının ne şekilde değiştiğini, bu değişimin nedenlerini ve sektöre yansımalarını detaylı şekilde inceleyerek, hem tüketici davranışlarını hem de piyasa dinamiklerini açıklayacağız.
2019 Et Fiyatları Ne Durumdaydı?
2019 et fiyatları, özellikle büyükbaş ve küçükbaş hayvan etinde gözle görülür bir artış yaşamıştır. Bu dönemde kırmızı etin kilogram fiyatı ortalama 40 TL’ye yaklaşırken, bazı market ve kasaplarda bu rakam 50 TL’nin üzerine çıkmıştır. Tavuk eti gibi beyaz et ürünleri ise daha stabil kalmış ancak yem maliyetleri nedeniyle sınırlı oranda yükselmiştir.
Fiyat Artışlarının Nedenleri Nelerdi?
Et fiyatlarındaki artış birçok yapısal ve dışsal faktörün etkisiyle gerçekleşmiştir. Döviz kurlarındaki dalgalanmalar, yem maliyetlerinin yükselmesi, hayvan ithalatında yaşanan kısıtlamalar ve üretim maliyetlerindeki genel artış, 2019’da fiyatları yukarı yönlü baskılayan temel etkenler arasında yer almıştır.
Yem Fiyatlarının Etkisi
Yem fiyatlarının dövize bağlı yükselmesi, et üreticisinin maliyetini doğrudan artırmıştır. Özellikle yem hammaddelerinin ithalata bağlı olması nedeniyle, çiftçiler artan maliyetleri ürün fiyatlarına yansıtarak fiyat artışını tetiklemiştir.
Hayvan Sayısındaki Azalma
2019 yılında hayvan varlığında yaşanan azalma da et fiyatlarını artıran diğer bir etkendir. Hayvancılığa yapılan yatırımın azalması, besi çiftliklerinin kapasite düşürmesi ve yeterli teşviklerin olmaması, arzın talebi karşılamasını zorlaştırmıştır.
Tüketici Talebi Nasıl Etkilendi?
Et fiyatlarındaki yükseliş, tüketicilerin alışveriş davranışlarını önemli ölçüde etkilemiştir. Vatandaşlar daha az et tüketmeye yönelmiş, kırmızı et yerine beyaz et ya da bakliyat gibi alternatif protein kaynaklarına yönelim artmıştır. Özellikle dar gelirli kesim için et, lüks tüketim ürünü haline gelmiştir.
Market ve Kasap Fiyatları Arasında Fark Var mıydı?
2019’da marketlerde ve kasaplarda satılan et fiyatları arasında belirgin farklar gözlemlenmiştir. Zincir marketler genellikle daha uygun fiyatlarla et sunarken, yerel kasaplar ürün kalitesi ve tazelik açısından tercih edilmiştir. Ancak kasaplarda fiyatlar marketlere kıyasla ortalama %10–15 daha pahalı seyretmiştir.
Et İthalatı 2019’da Nasıldı?
2019’da Türkiye, et ve canlı hayvan ithalatını önceki yıllara göre sınırlamıştır. Hükümetin yerli üretimi teşvik etme amacıyla aldığı bu karar, kısa vadede arz daralmasına ve fiyat artışına yol açmıştır. Ancak uzun vadede ithalata bağımlılığın azaltılması hedeflenmiştir.
Et İthalatı Neden Azaldı?
Et ithalatındaki düşüşün temel nedeni, tarım politikalarında yerli üretimi güçlendirme ve dışa bağımlılığı azaltma stratejisidir. Ayrıca döviz kurundaki artış, ithalat maliyetlerini yükseltmiş ve ithalatı ekonomik olmaktan çıkarmıştır.
2019’da En Çok Artan Et Türü Hangisiydi?
2019 yılında en fazla fiyat artışı dana kıyma ve kuşbaşı et türlerinde yaşanmıştır. Bu ürünlerin mutfaklarda yaygın olarak kullanılması, talebi artırmış ve fiyatların daha da yukarı çıkmasına neden olmuştur. Buna karşılık sakatat gibi yan ürünlerde fiyat artışı daha sınırlı kalmıştır.
Devletin Fiyatlara Müdahalesi Oldu mu?
Tarım ve Orman Bakanlığı 2019’da et fiyatlarını dengelemek amacıyla Et ve Süt Kurumu üzerinden müdahalelerde bulunmuştur. Uygun fiyatlı et satışı yapılan market zincirleri desteklenmiş ve bazı dönemlerde regülasyon amaçlı kırmızı et satışı gerçekleştirilmiştir.
2020’ye Geçerken Et Fiyatlarında Ne Beklendi?
2019’un son çeyreğinde fiyatlarda nispeten bir durgunluk yaşanmış olsa da üretim maliyetlerinin yüksekliği ve arz-talep dengesizliği nedeniyle 2020 yılı için fiyatların artış trendinde kalacağı öngörülmüştür. Tarım politikalarının etkisiyle arz artırılsa bile kısa vadede tüketici fiyatlarında düşüş beklenmemiştir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “2019 Et Fiyatları” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
2019 yılında et fiyatları ne kadar arttı?
2019 yılında kırmızı et fiyatlarında ortalama %20–25 oranında artış yaşanmıştır.
Dana eti mi yoksa kuzu eti mi daha fazla zamlandı?
2019’da dana etindeki artış kuzu etine kıyasla daha fazladır, çünkü dana kıyma ve kuşbaşı talebi daha yüksektir.
Tavuk eti fiyatları da arttı mı?
Tavuk etinde de sınırlı artışlar olmuştur ancak kırmızı ete göre daha düşük seviyede kalmıştır.
Et fiyatlarındaki artışın en büyük nedeni nedir?
En büyük neden yem fiyatlarındaki artış ve hayvan arzındaki daralmadır.
Kasap ile market fiyatları arasında fark var mıydı?
Evet, kasap fiyatları genellikle marketlere göre %10–15 daha pahalıydı.
2019’da et ithalatı yapıldı mı?
Evet, ancak önceki yıllara göre daha sınırlı ölçüde yapılmıştır.
Et fiyatlarını düşürmek için devlet ne yaptı?
Et ve Süt Kurumu aracılığıyla müdahale edilerek uygun fiyatlı et satışı sağlanmıştır.
